List od Ministra Edukacji Narodowej
Szanowni Państwo,
Dyrektorzy Szkół,
Nauczyciele i Pracownicy Oświaty
obecnie jesteśmy w trakcie wdrażania reformy edukacji. Serdecznie dziękuję za wszystkie opinie i uwagi zgłaszane zarówno do Kuratorów Oświaty, jak i bezpośrednio do Ministerstwa Edukacji Narodowej. Dziękuję również za informowanie rodziców o kolejnych etapach wprowadzania reformy, za bycie blisko uczniów i ich opiekunów. Do końca marca br. samorządy mają czas na przedstawienie nowej sieci szkół. Przypominam, że w sprawach dotyczących organizacji nowego ustroju szkolnego do Państwa dyspozycji pozostają Kuratorzy Oświaty i powołane przez nich regionalne zespoły koordynacyjne. Ich zadaniem jest monitorowanie działań związanych z reformą edukacji w regionach i reagowanie na wszystkie pytania i wątpliwości. Rok 2017 to intensywny, ale i niezwykle istotny czas dla polskiej edukacji, w którym zaplanowałam szereg kolejnych działań na rzecz wzmocnienia warunków funkcjonowania oświaty. W połowie lutego br. podpisałam rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej. Od 1 września br. przygotowane na jej bazie programy nauczania będą obejmowały uczniów klas I, IV, VII szkoły podstawowej oraz branżowej szkoły I stopnia. W powstanie nowej podstawy programowej zaangażowani byli eksperci - praktycy i akademicy, profesjonaliści, osoby z dużym doświadczeniem. Obecnie pracują oni nad podstawą programową dla szkół ponadpodstawowych. Nowa podstawa programowa jest nowoczesna, daje dużo swobody nauczycielowi. Kładziemy w niej nacisk na takie elementy jak m.in.: możliwość pracy metodą projektu, naukę programowania i gry w szachy począwszy od edukacji wczesnoszkolnej, rozwijanie kompetencji czytelniczych, wzmocnienie edukacji w zakresie języków obcych nowożytnych. Nasze działania nie kończą się jednak na opublikowaniu rozporządzenia. Chcemy być z Państwem na każdym etapie wdrażania zmian w edukacji. Aby w jak najlepszy sposób przygotować kadrę pedagogiczną do realizacji nowej podstawy programowej wypracowaliśmy model doskonalenia nauczycieli opierający się na materiałach przygotowanych wspólnie z Ośrodkiem Rozwoju Edukacji. Obecnie organizowane są konferencje z zakresu nowej podstawy programowej dla konsultantów oraz doradców metodycznych publicznych placówek doskonalenia nauczycieli. W kolejnym etapie, do końca czerwca, eksperci będą szkolić nauczycieli ze zmienionej podstawy programowej. Dodatkowo w najbliższym czasie do szkół trafi pakiet materiałów dotyczący podstawy programowej z komentarzem eksperckim. W ramach opublikowanych ustaw oświatowych w ministerstwie trwają prace związane z kolejnymi rozporządzeniami obejmującymi szczegółowe zapisy dotyczące zmian w systemie edukacji. Wśród najważniejszych z nich wymienić można m.in. dokumenty w sprawie:
- ramowych planów nauczania dla publicznych szkół;
- szczegółowej organizacji publicznych szkół i publicznych przedszkoli;
- przeprowadzania postępowania rekrutacyjnego oraz postępowania uzupełniającego do publicznych przedszkoli, szkół i placówek; -
- przeprowadzania postępowania rekrutacyjnego oraz postępowania uzupełniającego na lata szkolne 2017/2018?2019/2020 do 3-letniego liceum ogólnokształcącego, 4-letniego technikum oraz branżowej szkoły I stopnia, dla kandydatów będących absolwentami dotychczasowego gimnazjum;
- oddziałów i szkół sportowych oraz oddziałów i szkół mistrzostwa sportowego;
- udzielania dotacji celowej na wyposażenie szkół w podręczniki, materiały edukacyjne i materiały ćwiczeniowe;
- wysokości wskaźników zwiększających kwoty dotacji celowej na wyposażenie szkół w podręczniki, materiały edukacyjne i ćwiczeniowe dla uczniów niepełnosprawnych.
Wśród priorytetów Ministerstwa Edukacji Narodowej chciałabym wymienić działania na rzecz zapewnienia dostępu do szerokopasmowego internetu w każdej szkole. W ciągu 2 najbliższych lat będzie to możliwe dzięki współpracy z Ministerstwem Cyfryzacji. Jestem przekonana, że możliwość wykorzystania nowych technologii, w tym m.in. ,,aktywnych tablic", w znaczący sposób poprawi jakość Państwa pracy. W tym roku, po raz pierwszy od pięciu lat, dokonana zostanie waloryzacja Państwa wynagrodzeń. Natomiast już w kwietniu br., zgodnie z wcześniejszymi zapowiedziami, pokażę harmonogram podwyżek dla nauczycieli. Będzie on efektem prac powołanego w listopadzie 2016 r. Zespołu do spraw statusu zawodowego pracowników oświaty. W jego skład weszli przedstawiciele reprezentatywnych nauczycielskich związków zawodowych, organizacji jednostek samorządu terytorialnego oraz przedstawiciele ministerstw prowadzących szkoły i placówki oświatowe. Prace zespołu obejmują kluczowe kwestie, m.in.: finansowanie oświaty i wynagrodzenie nauczycieli. Zmiany w zakresie finansowania zadań oświatowych do końca lutego br. były również szeroko konsultowane w formie spotkań warsztatowych. Ich cel to poznanie potrzeb, opinii i pomysłów dotyczących finansowania zadań oświatowych we współpracy z osobami znającymi tę tematykę i mającymi doświadczenie praktyczne w jej zakresie. Obecnie ministerstwo podsumowuje spotkania i analizuje wszystkie wnioski. Celem prac jest wypracowanie konkretnych rozwiązań dotyczących zmian w systemie finansowania oświaty w zakresie, m.in.: zasad podziału części oświatowej subwencji ogólnej (np. specyfika małych szkół, zmianowość, kształcenie zawodowe), dotacji z budżetu państwa na dofinansowanie zadań dotyczących wychowania przedszkolnego czy sposobu finansowania zadania polegającego na zapewnieniu uczniom szkół podstawowych bezpłatnego dostępu do podręczników, materiałów edukacyjnych i materiałów ćwiczeniowych. Efektem tych prac będzie przygotowanie projektu ustawy o finansowaniu oświaty. Chciałabym dodatkowo zwrócić uwagę na to, że w zakresie wprowadzania reformy przewidzieliśmy w budżecie pieniądze na pokrycie bieżących wydatków z tym związanych. Według naszych szacunków w najbliższych 2 latach koszty zmian powinny wynieść około 900 mln zł. Zagwarantowaliśmy te środki w subwencji oświatowej i finansowanie na kolejne lata. Jednocześnie od 2017 r. subwencją oświatową w kwocie 4 300 zł średnio na dziecko objęliśmy 6-latki w przedszkolach. Na ten cel z budżetu przeznaczono kwotę 1 mld 430 mln zł. Dokonaliśmy waloryzacji wynagrodzeń nauczycieli oraz pokryliśmy jej koszty w kwocie 418 mln zł. W 2017 r. mamy w subwencji kwotę około 300 mln zł dla samorządów na dostosowanie szkół do reformy. Dodatkowo planujemy corocznie pieniądze dla samorządów na te zadania z rezerwy 0,4 proc. subwencji oświatowej. Rocznie kwota tej rezerwy wynosi około 168 mln zł. W roku 2017 w zasadach podziału 0,4% rezerwy subwencji oświatowej przewidziano możliwość ubiegania się przez jednostki samorządu terytorialnego o przyznanie dodatkowych środków na dofinansowanie zadań oświatowych związanych z reformą edukacji. Środki finansowe pochodzące z tej rezerwy, będą mogły zostać przeznaczone m.in. na dofinansowanie gimnazjów publicznych funkcjonujących w roku szkolnym 2016/2017 jako szkoły samodzielne (lub w zespołach szkół ze szkołami ponadgimnazjalnymi), które od września 2017 r. będą przekształcone w szkoły podstawowe, na doposażenie świetlic i pomieszczeń do nauki w sprzęt, np. ławki, krzesła oraz pomoce dydaktyczne, niezbędne do przyjęcia uczniów z młodszych roczników. Obejmie to także dofinansowanie ewentualnych remontów sanitariatów, w celu dostosowania ich do potrzeb dzieci młodszych. Pragnę podkreślić, że jednym z głównych założeń zmiany ustroju szkolnego jest złagodzenie skutków niżu demograficznego, w wyniku którego w ostatnich kilku latach ponad 45 tys. nauczycieli straciło pracę. Wprowadzenie reformy edukacji oznacza zatrzymanie tej tendencji, ponieważ w systemie pojawi się dodatkowo ponad 5 tys. nowych etatów. Warto zwrócić uwagę na to, że w przepisach wdrażających reformę, wprowadziliśmy dogodne i elastyczne rozwiązania kadrowe dla nauczycieli. Zasady te stwarzają dodatkową ochronę dla nauczycieli. Szczegółowe wyjaśnienia w tym zakresie, jak i odpowiedzi na pytania dotyczące wprowadzanych zmian umieszczone zostały na stronie internetowej www.reformaedukacji. men.gov.pl Wdrażanie reformy w edukacji to długoletni proces, w którym konieczna jest bliska współpraca wszystkich środowisk zainteresowanych zmianami w systemie oświaty, w szczególności dyrektorów szkół, nauczycieli, rodziców, uczniów i samorządowców. Chcemy być z Państwem. Do dyspozycji pozostają niezmiennie przedstawiciele Ministerstwa Edukacji Narodowej, Kuratorzy Oświaty i ich zespoły koordynacyjne oraz Wojewodowie. Bardzo liczę na Państwa pomoc we wspólnej pracy na rzecz dobrej szkoły.
Z wyrazami szacunku
Anna Zalewska
Minister Edukacji Narodowej
